Waar ik me de afgelopen weken over heb verbaasd

Dewa minna-san, tijd voor een update. Ik zit nu een beetje op de overgang van fase 1 naar fase 2 van cultuurshock (figuur 1) en ik ga jullie vertellen over welke 14 dingen ik me de afgelopen tijd heb verbaasd.

figuur 1

1. Alles is ongekend mooi
Maar echt. Het eten dat je eet (in een restaurant, niet per se wat je zelf maakt), de weg die je naar het ziekenhuis fietst of naar de supermarkt. Ook was er op het station ineens een soort wedstrijd van verschillende dansgroepen die het tegen elkaar opnamen om uit te maken wie de mooiste vertolking van de Awa Odori, een traditionele dans uit de regio van Tokushima, kon neerzetten. Heel indrukwekkend vond ik.

2. Cosplay en anime worden zeer serieus genomen
Op een willekeurige zondagmiddag ging ik nietsvermoedend boodschappen doen waarop ik toch wel veel verklede mensen zag. Het was bijzonder mooi weer en ik wist niet zeker of dit nou een doornsee zonnige middag in Japan was waarbij mensen het leuk vinden om zich uit te dossen of dat er iets bijzonders aan de hand was. Ik ben ze gevolgd en kwam op een van de grootste anime-conventions van Japan terecht. De cosplay kostuums die >50% van de mensen aan hadden waren allemaal met de grootste zorg samengesteld. Daarnaast was er een optreden van een voice acteur (dus je hoorde die persoon gewoon praten) waar echt moeilijk veel mensen stonden te luisteren, een game toernooi en een plein waar muziek werd gedraaid maar niet werd gedanst (awkward, maar volgens mij dansen Japanners niet echt). Als niet-Japanner val je daar nogal op en dus zijn er vet veel mensen naar me toegekomen die het echt héél gaaf vonden dat ik speciaal vanuit Europa was gekomen om bij dit event te zijn! Ik heb veel gratis spullen en eten gehad en mensen die met me op de foto wilden dus dat was mooi. Gratis is altijd goed.


3. Vertrouwen
In die enorme menigte heb ik nietsvermoedend met open tas rondgelopen en m’n net volgepinde portemonnee en telefoon zaten er aan het einde nog gewoon in. OEPSIE maar hier kan dat dus. Net zoals je paraplu achterlaten in de bak voorin het ziekenhuis zodat het ziekenhuis schoon blijft en je paraplu gewoon weer terugvinden aan het einde van de dag. Of je dure racefiets met 1 simpel slot vastzetten. Ook laat iedereen z’n auto aanstaan met de sleutel erin als ze even eten gaan halen in een convenience store. En op iedere hoek van de straat staat een automaat – die overigens wel altijd werken en dus niet zoals de Nederlandse automaten waarbij het een gok is of je zakje chips het ook écht naar beneden redt – en die worden niet gesloopt door dronken studenten. Over dronken gesproken, als je een half uur midden in de nacht naar huis moet lopen voel je je ook geen seconde onveilig.

4. Altijd schuilen
De eerder genoemde paraplu’s worden voor elke weersomstandigheid gebruikt: als het regent tegen de regen, als de zon schijnt tegen de zon.

5. Hulpvaardigheid
En als je dan in de regen aan een Japanner vraagt waar je je fiets legaal kan stallen en ze kan geen woord Engels loopt ze met je mee naar waar je moet zijn, in de regen, terwijl ze jou haar paraplu aanbiedt. Echt ongekend. Of als je in een willekeurig gesprek met een Japanse die je voor het eerst ontmoet laat vallen dat je wel graag naar een onsen (traditionele Japanse hot spring) zou willen, maar te bang bent om de gebruiken niet goed te kennen en daarmee aanstootgevend te zijn voor anderen, heb je meteen een tripje samen naar de onsen op de planning staan. Dus dat ga ik volgende week zaterdag met een ander meisje van de dorm doen! Daarnaast zijn het ook kleine dingen, zoals je paraplu opzij houden als je ziet dat het anders niet past en deuren openhouden voor elkaar. 

6. Weggebruik
Met al die goede manieren verbaasde ik me het meest over hoe slecht de driving manners zijn. Ik kijk inmiddels al niet meer op van auto’s die random op de stoep rijden/parkeren. Als als je de weg oversteekt met groen licht moet je alsnog oppassen dat er niet iemand afslaat zonder op te letten of gewoon 10 sec nadat het rood is oversteekt. En het principe van rechtdoor op dezelfde weg gaat voor of voorang verlenen bij een uitrit gaan hier niet op.

7. Rijst
Ze eten hier ’s ochtends, ’s middags én ’s avonds rijst. Witte rijst he. Dus ik dacht dat moet wel super goedkoop zijn dan, maar niets is minder waar! Je betaalt 900 yen (bijna 7 euro) voor een pak rijst van een kilo! Niet te doen. Nou heeft iemand me uitgelegd dat het pas sinds 1,5 jaar ofzo mogelijk is om uberhaupt rijst te kopen in de supermarkt per zak, daarvoor had je alleen maar kant-en-klaar paketjes die je in de magnetron moest douwen. Als je rijst per zak wilde moest je naar een boer rijden en daar een zak ‘unpolished’ rijst kopen van 30kg en dan is de rijst per kilo zo’n 10x goedkoper dan het nu in de supermarkt is. Vervolgens moet je die rijst nog polishen (dus de velletjes eraf halen) in een machine afhankelijk van hoe ‘wit’ je je rijst wil. Een gemiddeld Japan gezin jaagt er zo’n 2-3 zakken per jaar doorheen.  Echt ongekend. Nou zag ik allebei de scenario’s niet echt zitten– aardappels eten is goedkoper dan rijst van de supermarkt en ik zag mezelf ook niet op m’n fietsje naar een rijstboer gaan om met een zak van 30kg achterop terug te keren. Gelukkig heeft een Amerikaans-Japanse die al meer dan 10 jaar in Japan woont me wat rijst gedoneerd: ‘het was toch de oogst van vorig jaar en m’n man wil er zo snel mogelijk vanaf.’ OK IK BIED ME AAN. Verder heeft ze me laten zien hoe die rijstpolisher werkte en het was echt magisch. Ik voelde me 10% meer ingeburgerd met deze ervaring. Blijkbaar komen er ook nog mensen de gepolishte velletjes halen want daar kun je ook nog iets mee koken ofzo. 



8. Boodschappen doen
Diezelfde vrouw heeft me ook meegenomen naar een supermarkt en me ‘boodschappenles’ gegeven want ik snapte er nog steeds geen flikker van. Alles is in kanji geschreven en ik ken helaas niet alle 2000 karakters uit mn hoofd. Nu snap ik iets meer van alle verschillende soorten tofu, miso, sojasaus en daar zijn de gerechten die ik geprobeerd heb te koken ook wel op vooruit gegaan. De vrouwen op het lab hebben ook al de tijd genomen om wat goede beginners Japanse gerechten uit te leggen – inclusief foto’s van de producten die ik moet kopen – en dat lukt al best aardig. Ik kom terug als een Japanse keukenprinses! 

9. Eten
Fenomenaal heerlijk. Ik heb gehoord dat de Japanse cuisine op de unesco wereld erfgoed lijst is geplaatst en ik snap wel waarom. De bento boxes die je in het ziekenhuis voor 500 yen (omgerekend zo'n 3,70) kan kopen zijn lekkerder dan de maaltijden die je in sommige restaurants in Nederland krijgt. In het ziekenhuis zijn er nog meer lekkere restaurants waar je voor een vergelijkbaar bedrag of minder een portie udonsoep of Japanse curry hebt. En je kan er ijs bestellen die ze dan bij je 'office' af komen leveren, ontzettend winnen. Waarschijnlijk alleen maar omdat ze er hier nog niet achter zijn dat ik eigenlijk nog niets voorstel, zoals het de Nederlandse co-assistent betaamd. Verder struikel je praktisch over de restaurants waar je voor minder dan een tientje een heerlijke maaltijd hebt. Ik begin me nu af te vragen waarom ik ook alweer zelf kook want de boodschappen zijn bijna net zo duur als uit eten gaan. Verder krijg ik bijna elke dag wel iets wat ik moet proeven van de lab vrouwen - ik ben al 3 kilo zwaarder. 

10. Winkels
Zijn tot vet laat open en ze laten je met rust, maar helpen je super goed als je vragen hebt. Was het ook maar zo in Nederland. En als je om 3 uur ’s nachts zin hebt in gefrituurde kip en een broodje met slagroom en fruit is er 24 uur per dag een 7-eleven open die op elke hoek van de straat zit (naast de vending machine). Winnen!

11. Karaoke
Ik heb het een avondje gedaan en vind het nog steeds leuker om te dansen. Ik snap niet waarom dit zoveel populairder is. Misschien speelt het mee dat ik niet kan zingen en dingen waar ik niet goed in ben ook niet zo leuk vind. Doe mij maar dansen! Gelukkig heb ik geen schaamte en maakt het me niet zoveel uit als ik de enige ben. 

12. Het ritueel van de businesscards
Ik hoorde tijdens mijn eerste Japanse les in Nederland hoe je die aan moet nemen enzo en ik dacht toen oh boeie wie gaat er businesskaartjes uitdelen in het ziekenhuis, dat gaat toch niet op voor mij. TOCH WEL. Mensen die je random tegenkomt beginnen al met kaartjes te smijten. En ik heb tijdens een lecture zelfs het ritueel mogen aanschouwen van Japanners die kaartjes aannemen met twee handen, buigen, buigen, 'yoroshiku onegaishimasu', nog meer buigen, zelf hun kaartje aanbieden en dan doet de ander hetzelfde. Erg interessant. Misschien moet ik ook maar kaartjes laten drukken en Japanners ongemakkelijk laten voelen? Lijkt me wel vermakelijk en dus het geld waard. 

13. Animal welfare programme
DIE IS ER NIET. Het lijkt alsof alles hier zo goed op orde is, maar er zijn geen asiels of andere manieren om zwerfdieren op te vangen. Ze worden gewoon afgemaakt als er niet snel iemand zich aandient om een dier mee naar huis te nemen. Ik ben ongeveer anderhalve week geleden bij een asiel geweest van een vrouw die hier meer dan tien jaar geleden haar eigen asiel is begonnen. Alles wordt daar gedaan op basis van donaties en vrijwilligerswerk, want steun vanuit de gemeente is er nog steeds niet. Het asiel was dan ook niet te vergelijken met een Nederlands asiel; houten hokken of stacaravans waar honden of katten in zaten. Het verschil tussen de petshop in de mall waar je meer dan 100 soorten kleertjes en snoepjes voor je kitten/pup kan kopen en dit asiel vond ik echt hartverscheurend. Vooral toen Susan, de eigenaresse van het asiel, me vertelde dat met name katten geen eigenaar vinden, omdat je ook gewoon een willekeurige zwerfkat gratis uit het park kan halen. Ik heb er een dag geknuffeld met de kitties en doggies en alle kattenhokken schoongemaakt. Op deze website kunnen jullie meer lezen over het asiel: 
http://www.heart-tokushima.com/English/WELCOME.html

 

14. Engels 
IS ER OOK NIET. Of amper, in ieder geval in het rural stukje Japan dat Toksuhima heet. Op heel veel producten en kledingstukken staan dan ook hilarische Engelse gedrochten als er al Engels op staat. Onderstaand een mooie inspirerende quote om mee af te sluiten.

Mata ne! 
Vera